ارزیابی پایداری توسعه آب زیرزمینی در سفره چندلایه (مطالعه موردی: آبخوان استان گلستان)

Authors

  • ایمان کریمی راد دانشجویی دکتری، گروه آبیاری و آبادانی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
  • شهاب عراقی نژاد گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
Abstract:

ارزیابی یک سامانه به مجموعه‌ای از شاخص‌ها که بیانگر وضعیت حال و آینده آن باشد، نیاز دارد. آبخوان‌های چندلایه به دلیل تفاوت در فرآیندهای تغذیه و تخلیه‌ی هر لایه، دارای پیچیدگی‌های خاصی است. هدف از این مقاله بررسی پایداری سفره‌های آزاد و تحت‌فشار آبخوان آبرفتی استان گلستان است. آمار مورد استفاده شامل مقادیر بارندگی ماهانه 19 ایستگاه باران‌سنجی، مقادیر رقوم سطح آب 19 چاه مشاهده‌ای در سفره آزاد و سطح پیزومتریک 19 چاه در سفره تحت‌فشار می‌باشد. در این مقاله از ترکیب یازده شاخص که بر اساس داده‌های موجود در منطقه انتخاب شده‌اند، به منظور ارزیابی پایداری استفاده شد. نتایج نشان داد با وجود عدم معناداری روند بارندگی، روند کاهشی در سطح ایستابی لایه آزاد و سطح پیزومتریک لایه تحت فشار وجود دارد. شاخص پایداری آبخوان برای لایه‌های آزاد و تحت‌فشار به ترتیب برابر 89/0 و 01/1 است که ناپایداری هر دو لایه و ناپایدارتر بودن لایه تحت‌فشار را نشان می‌دهد. البته شرایط ناپایدار لایه تحت‌فشار تحت پوشش ذخایر آب زیرزمینی غیرتجدیدشونده موجود در آن قرار گرفته است. بر اساس شاخص قابلیت توسعه بهره‌برداری برابر  26/0، طرح‌های توسعه منابع آب با در نظر گرفتن محدودیت‌های موجود در کمیت و کیفیت آب قابل اجرا است. همچنین شاخص توان بازیابی آبخوان برابر 82/2 نشان می‌دهد هر دو لایه توان بازیابی خوبی دارند و در صورت بهبود عوامل محیطی تاثیرگذار، با سرعت نسبتاً بالایی به حالت پایدار بازمی‌گردند. بر اساس نتایج، منطقه مورد مطالعه با وضعیت کمبود آب مواجه است که به معنای محدودیت در توسعه اقتصادی، سلامت و بهداشت جوامع انسانی می‌باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی اثر تغییر کاربری اراضی بر تغذیه آب زیرزمینی در آبخوان چندلایه

فعالیت‌های انسانی با تغییر در کاربری اراضی، فرآیندهای هیدروژئولوژیک را تحت تاثیر قرار داده است. در این مقاله تاثیر تغییرات تاریخی کاربری اراضی بر میزان تغذیه هر یک از لایه‌های آزاد و تحت‌فشار آبخوان استان گلستان مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای این منظور از نقشه‌های کاربری اراضی سال‌های 1363، 1384 و 1392 استفاده شد. همچنین به منظور ارزیابی اثر تغییرات کاربری اراضی بر پتانسیل تولید رواناب و تغذ...

full text

ارزیابی پایداری آبخوان‌های آبرفتی توسط شاخص ردپای آب زیرزمینی مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی

شاخص رد پای آب زیرزمینی ابزار مفیدی جهت ارزیابی استفاده پایدار از منابع آب زیرزمینی و خدمات اکوسیستم وابسته به آن است. در این تحقیق، پایداری 27 آبخوان آبرفتی در شرق دریاچه ارومیه شمال غرب ایران توسط نشانگر رد پای آب زیرزمینی بررسی‌شده است. به‌منظور ارزیابی یکپارچه کمیت به همراه پایداری کیفیت آب در آبخوان‌ها جهت استفاده کشاورزی، شاخص ردپای یکپارچه آب زیرزمینی بر مبنای تحلیل مکانی GIS جهت ارزیابی...

full text

کاربرد روش احتمال پذیرش در ارزیابی شبکه پایش کیفی کلر آب زیرزمینی (مطالعه موردی آبخوان مشهد)

آب‏های زیرزمینی به عنوان یک منبع اصلی برای مصارف شرب، کشاورزی و صنعت محسوب می‏شوند. تغییر در کیفیت آب‏های زیرزمینی که ‏معمولاً بر اثر مدیریت غلط استحصال آب زیرزمینی رخ می‏دهد، به طور مستقیم و غیر‏مستقیم مقدمه‏ای بر تخریب سایر منابع است. ‏بنابراین ایجاد یک شبکه مناسب پایش ‏کیفی برای آب‏های زیرزمینی با تعیین حداقل تعداد چاه‏‏های نمونه‏برداری موجب صرفه‏جویی در هزینه‏ها نیز ‏می‌شود. در این مطالعه رو...

full text

بررسی وضعیت پایداری و تعادل سفره آب زیرزمینی در جهت دستیابی به مدیریت پایدار(مطالعه موردی: حوضه آبریز نیشابور)

برداشت­های مکرر از چاه­های بهره­برداری مجاز و غیرمجاز موجب شده که میزان تغذیه سفره    آب­های زیرزمینی از راه­های مختلف نتواند با مقدار برداشت از آن به تعادل برسد و اثرات     جبران­ناپذیری از جمله بیلان منفی آب زیرزمینی و کاهش غیرقابل برگشت حجم آبخوان را سبب شود. در مطالعه­ی حاضر، وضعیت تعادلی حوضه­ی آبریز نیشابور با استفاده از محاسبه­ی آب تجدیدپذیر و شاخص(نسبت  مصرف به آب تجدیدپذیر) در سه وضعیت...

full text

افت شدید سطح آب زیرزمینی و اندرکنش رودخانه- آبخوان (مطالعه موردی: آبخوان نجف‌آباد در حوضه زاینده‌رود)

Depletion and consequently reduction in groundwater storage results in numerous harmful environmental effects such as reduction in yields of wells, land subsidence, lowering of water quality and also reduction in storage of surface water bodies having hydraulic relation with aquifers. In this research, groundwater depletion in the Najafabad subcatchment aquifer located in the GavKhouni basin, I...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 9  issue 4

pages  132- 145

publication date 2019-06-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023